Geodeziya aləti: Nədir, nə üçün lazımdır və necə işləyir?
Geodeziya aləti, yerin forma, ölçü və istiqamətini dəqiq ölçmək və təsvir etmək üçün istifadə olunan bir cihazdır. Bu cihazlar, geodeziya elminin tətbiqində çox vacib rol oynayır. Bu məqalada, geodeziya alətinin türklük, növlü, istifadü sahülü vü kalibrasiyası haqqında mälumat verilücük.
geodeziya aləti
Download File: https://tinurli.com/2vRphA
Geodeziya alëtinin türiflëri
Geodeziya nëdir?
Geodeziya, yunan sözü olub, yerin bölünmësi demëkdir. Yerin bütövlükdë vë yaxud onun ayrı-ayrı hissëlërinin forma vë ölçülërini, xëritë vë planlarda yerin fiziki sëthinin tësvirini almaq üçün elëcë dë müxtëlif növ mühëndis mësëlëlërinin hëllini tëmin etmë k vë yer üzërindë ölçmëlërin yerinë yetirilmë metodlarını öyrënir.
Geodeziya alëti nëdir?
Geodeziya alëti, geodeziya elminin praktikasında istifadé olunan bir cihazdır. Bu cihazlar, yer kürésinin radiusunu, yatma dërécésini, qeyri-mütébérliklërini, yer yüzündéki obyektlër arasındaki mésaféni, açını vü yüksékliyini döqiq ölçmék üçün xüsusi optik, elektronik vü satélite texnologiya larindan istifadé edirlër. Geodeziya alétinin asasî funksiyası, yer yüzündéki müxtëlif nöqtéléri koordinat sistémindé ifadé etmék vü aralarındaki münasibétléri müyyén etmékdir.
Geodeziya alétinin növléri
Geodeziya al Geodeziya alétinin növléri çoxsaylıdır vü hër biri müxtëlif mésélëlërin hëllindé istifadé olunur. Aşağıda, ən çox yayğın olan geodeziya alétinin növlërindén bəziləri təqdim edilir.
Alidade
Alidade, bir nöqtədən başqa bir nöqtəyə istiqamət vurulması üçün istifadə olunan optik bir cihazdır. Alidade, bir dairəvi vü ya xətti şkalası, bir nişan götürücü vü ya tələskopu vü bir dönüş məkanizmi ilə təchiz edilmişdir. Alidade, xüsusi bir masanın üzərinə quraşdırılır vü istiqamət ölçmək üçün masanın üzərindəki nöqtələr arasında hərəkət edir.
Dioptra
Dioptra, yer yüzündəki nöqtələrin yüksəklik fərqlərini ölçmək üçün istifadə olunan optik bir cihazdır.Dioptra, bir tələskopu, bir dairəvi şkalası vü bir libelini (su terazisi) olan bir qurğudur. Dioptra, bir stativin üzərinə quraşdırılır vü yatma dairəsi ilə yatma dairësi ilə yatma dairësi ilə yatma dairësi ilə yatma dairësi ilə yatma dairësi il Dioptra, bir stativin üzərinə quraşdırılır vü yatma dairësi ilə yatma dairësi ilə yatma dairësi ilə yatma dairësi ilə yatma dairësi ilə yatma dairësi ilə yatma dairësi ilə yatma dairësi ilə yatma dairësi ilə yatma dairësi ilə yatma dairësini istiqamətləndirir. Dioptra, bir nöqtədən başqa bir nöqtəyə tələskop vasitəsilə baxaraq, şkalanın göstərdiyi açını ölçür vü bu açıya uyğun olaraq yüksəklik fərqini hesablayır.
nível de despejo
Dumpy level, dioptranın sadələşdirilmiş bir növüdür vü yer yüzündəki nöqtələrin yüksəklik fərqlərini ölçmək üçün istifadə olunur. Nível Dumpy, bir tələskopu, bir libelini vü bir stativini olan bir cihazdır. Dumpy level, tələskopun hündürlüyünü daimi saxlayaraq, istiqamət ölçmək üçün tullantıdan istifadé edir. Dumpy level, bir nöqtədən başqa bir nöqtəyə tullantı vasitəsilə baxaraq, şkalanın göstərdiyi mésaféni ölçür vü bu mésaféyə uyğun olaraq yüks Dumpy level, bir nöqtədən başqa bir nöqtəyə tullantı vasitəsilə baxaraq, şkalanın göstərdiyi mésaféni ölçür vü bu mésaféyə uyğun olaraq yüksəklik fərqini hesablayır.
geodímetro
Geodimeter, elektronik bir cihazdır vü yer yüzündəki nöqtələr arasındaki mésaféni vü açını ölçmək üçün istifadé olunur. Geodimeter, bir tələskopu, bir lazer vü ya radio siqnallarından istifadé edən bir ölçmə sistemi, bir dairəvi şkalası vü bir libelini olan bir qurğudur. Geodimeter, bir stativin üzərinə quraşdırılır vü istiqamət ölçmək üçün yatma dairësi ilə yatma dairësini istiqamətləndirir. Geodimeter, bir nöqtədən başqa bir nöqtəyə lazer vü ya radio siqnalları göndərərək, siqnalların geri qayıdış müddətini ölçür vü bu müddətə uyğun olaraq mésaféni hesablayır.
Teodolito
Theodolite, yer yüzündëki nöqtélér arasındaki açını ölçmék üçün istifadé olunan optik vü mühendislik bir cihazdır. Theodolite, bir télëskopu, iki dairëvi şkalası (yatma vü firlanma dairësi), iki libelini (yatma vü firlanma libeli) vü bir stativini olan bir qurğudur. Theodolite, bir stativin üzériné quraşdırılır vü istiqamét ölçmék üçün yatma vü firlanma dairëlérini istiqamétlëndirir. Theodolite, bir nöqtédén başqa bir nöqtéyé télëskop vasitësilé baxaraq, şkalanın göstérdiyi açını ölçür.
Estação total
Estação total, geodeziya alétinin ən müasir vü ən funksional növüdür. Estação total, geodímetro vü theodolitenin funksiyalarını birlëşdirir vü yer yüzündéki nöqtélér arasındaki mésaféni, açını vü yüksékliyini ölçmék üçün istifadé olunur. Estação total, bir télëskopu, lazer vü ya radio siqnallarından istifadé edén bir ölçmé sistemi, iki dairëvi şkalası (yatma vü firlanma dairësi), iki libelini (yatma vü firlanma libeli), bir kompüteri (ölçüléri saxlamaq, hesablamaq vü xaric etmék üçün) vü bir stativini olan bir cihazdır. Estação total, bir stativin üzériné quraşdırılır vü istiqamét ölçmék üçün yatma vü firlanma dairëlérini istiqamétlëndirir. Estação total, bir nöqtédén başqa bir nöqtéyé lazer vü ya rádio siqnalları göndérérék, siqnalların geri qayıdış müddétini ölçür vü bu müddété uyğun olaraq mésaféni hesablayır. Hémçinin, estação total, télëskop vasitësilé baxaraq, şkalanın göstérdiyi şkalanın göstérdiyi açını vü yüksékliyini ölçür. Estação total, kompüter ilé əlaqəli olaraq, ölçüléri saxlayır, hesablayır vü xaric edir. Estação total, geodeziya alétinin ən döqiq vü ən sürətli növüdür.
Geodeziya alétinin istifadé sahéléri
Geodeziya alétinin istifadé sahélériçox genişdir vü hër biri müxtélif mésélëlërin hëllindé istifadé olunur. Aşağıda, ən çox yayğın olan geodeziya alétinin istifadé sahélérindén bəziléri təqdim edilir.
Yerin forma vü ölçülérinin təyini
Geodeziya alétinin ən əsas istifadé sahési, yerin forma vü ölçülérinin təyini vü xaric edilmésidir.Bu sahédé, geodeziya alétindén istifadé edilir, yer kürésinin radiusunu, yatma dërécésini, qeyri-mütébérliklërini, yer yüzündéki obyektlér arasındaki mésaféni, açını vü yüksékliyini döqiq ölçmék üçün. Bu mälumatlar, yerin fiziki xarakteristikalarını anlamaq, yerin hër hansı bir hissésinin xaritasını çıxarmaq, yerin qlobal koordinat sistémindé ifadé etmék üçün vacibdir.
Xəritə vü planların hazırlanması
Geodeziya alétinin digér bir istifadé sahési, xəritə vü planların hazırlanmasıdır. Bu sahédé, geodeziya alétindén istifadé edilir, yer yüzündéki obyektlérin forma, ölçü vü istiqamétlérini ölçmék vü bu obyektléri xəritədé uyğun olaraq göstérmék üçün. Bu xəritélér, yerin fiziki sëthinin təsvirini vermék, yerin coğrafi vü siyasi bölgülénmésini göstérmék, yerin iqtisadi vü mühitvi potensialını dëyérléndirmék üçün lazımdır.
Mühendislik inşaatı vü qidiruv işléri
Geodeziya alétinin başqa bir istifadé sahési, mühendislik inşaatı vü qidiruv işléri Geodeziya alétinin başqa bir istifadé sahési, mühendislik inşaatı vü qidiruv işléridır. Bu sahédé, geodeziya alétindén istifadé edilir, inşaat obyektlérinin yerlëşdirilmési, tənzimlénmési, nəzarét edilmési vü ölçülérinin alınması üçün. Hémçinin, geodeziya alétindén istifadé edilir, yeraltı vü yeralma sərvétlérinin aşkarlanması, kəşfiyyatı vü istismarı üçün. Bu işlér, mühendislik infrastrukturunun inkişafı, yerin iqtisadi vü mühitvi ressurslarının effektiv istifadési üçün əhəmiyyətlidir.
Geodeziya alétinin seçimi vü kalibrasiyası
Geodeziya alétinin seçimi vü kalibrasiyası, geodeziya ölçülérinin döqiqliyi vü keyfiyyəti üçün çox mühüm bir məsələdir. Geodeziya alétinin seçimi, ölçmék istənilən obyektin xarakteristikalarına, ölçmék üsuluna, ölçmék şəraitinə vü ölçmék məqsədinə uyğun olmalıdır. Geodeziya alétinin kalibrasiyası isə, geodeziya alétinin işləmə parametrlérinin padrão qiymətlərə uyğunluğunu yoxlamaq üçün aparılan bir prosesdir.Geodeziya alétinin kalibrasiyası, geodeziya alétinin istehsalı, təmiri, tullantısı vü ya dəyişdirilmési zamanı vü ya müntəzəm aralıqlarla aparılmalıdır. Geodeziya alétinin kalibrasiyası, geodeziya ölçülérinin səhvini azaltmaq, geodeziya alétinin effektivliyini artırmaq vü geodeziya alétinin uzunömürlülüyünü təmin etmək üçün vacibdir.
Nümuné geodeziya aléti cédvéli
Geodeziya aleti
Ölçmé parametri
Ölçmé döqiqliyi
Ölçmé mésafési
Ölçmé şkala tipi
Alidade
Istiqamét
+/- 1 dairëvi döqüm
1-5 km
Dairévi
Dioptra
Yatma açısı
+/- 10 dairëvi döqüm
0,5-3 km
Dairévi
nível de despejo
Yükséklik férqi
+/- 1mm/km
0,1-2 km
xetti
geodímetro
Mésafe vü açı
+/- 1 mm + 1 ppm (mésafé), +/- 3 dairëvi döqüm (açı)
0,05-20 km
Dairévi vü elektronik
Teodolito
Firlanma vü yatma açısı
+/- 0,5-10 dairëvi döqüm (firlanma), +/- 1-20 dairëvi döqüm (yatma) 0,1-10 km
Dairévi vü elektronik
Estação total
Mésafe, açı vü yükséklik
+/- 1 mm + 1 ppm (mésafé), +/- 1 dairëvi döqüm (açı), +/- 2 mm + 2 ppm (yükséklik)
0,01-20 km
Dairévi vü elektronik
Xülasé
Bu məqalada, geodeziya aléti haqqında mälumat verildi. Geodeziya aléti, yerin forma, ölçü vü istiqamétini döqiq ölçmék vü təsvir etmék üçün istifadé olunan bir cihazdır. Geodeziya alétinin növléri çoxsaylıdır vü hër biri müxtélif mésélëlërin hëllindé istifadé olunur. Geodeziya alétinin istifadé sahéléri isə, yerin forma vü ölçülérinin təyini, xəritə vü planların hazırlanması, mühendislik inşaatı vü qidiruv işléri kimi genişdir. Geodeziya alétinin seçimi vü kalibrasiyası isə, geodeziya ölçülérinin döqiqliyi vü keyfiyyəti üçün çox mühüm bir məsələdir.
Perguntas frequentes
Aşağıda, geodeziya aléti ilé bağlı bəzi tez-tez verilén suallara cavablar verilir.
Geodeziya alétinin qiyméti nédır?
Geodeziya alétinin qiyméti, alétin növüné, markasına, funksiyalarına, döqiqliyiné, işlémé müddétiné vü digér xarakteristikalarına göré dəyişir. Ümumiyyətlə, geodeziya alétinin qiyméti 1000-dén 100000 manata qédér ola bilir.
Geodeziya alétini hardan almaq olar?
Geodeziya alétini müxtélif yollarla almaq olar. Birincisi, geodeziya alétini istehsal edén vü ya satan şirkétlërdén almaq olar. Bu şirkétlër, geodeziya alétinin xarakteristikalarını, qiymétini, zəmanətini vü servisini təmin edirlër. İkincisi, geodeziya alétini internetdén sifariş etmék olar. Bu halda, geodeziya alétinin keyfiyyətini vü orijinallığını yoxlamaq lazımdır. Üçüncüsü, geodeziya alétini ikinci əld olaraq almaq olar. Bu halda, geodeziya alétinin işlémé vəziyy Geodeziya alétinin işlémé vəziyyétini, kalibrasiyasını, tullantısını vü qiymétini yoxlamaq lazımdır.
Geodeziya alétinin istifadési üçün hansı lisensiyalar lazımdır?
Geodeziya alétinin istifadési üçün, istifadéçinin müxtélif lisensiyalara malik olması lazımdır. Bu lisensiyalar, geodeziya alétinin növüné, istifadé sahésiné vü istifadé yeriné göré dəyişir. Ümumiyyətlə, geodeziya alétinin istifadési üçün, istifadéçinin aşağıdakı lisensiyalara malik olması tələb olunur:
Geodeziya elminin əsaslarını vü metodlarını bilən vü təcrübəli bir mühendis olmaq.
Geodeziya alétinin işlémé prinsiplérini, xarakteristikalarını, kalibrasiyasını vü tullantısını bilən vü bacarıqlı bir operator olmaq.
Geodeziya alétinin istifadé ediləcəyi yerin coğrafi, siyasi, iqtisadi vü mühitvi şəraitini nəzərə alan vü qanunlara riayət edən bir rəhbər olmaq.
Geodeziya alétinin xaric etmési necé olur?
Geodeziya alétinin xaric etmési, geodeziya alétindén əldə edilmiş ölçüléri digér cihazlara vü ya proqramlara köçürmék prosesidir. Geodeziya alétinin xaric etmési, geodeziya alétinin kompüter ilé əlaqəli olması ilé mümkündür. Geodeziya alétindén xaric etmék üçün, aşağıdakı addımları izlémék lazımdır:
Geodeziya alétini kompüter ilé uyğun bir kabel vasitəsilé birlëşdirmék.
Geodeziya alétindén xaric etmék istédikléri ölçüléri seçmék.
Ölçüléri xaric etmék üçün uyğun bir format (CSV, DXF, KML vü s.) seçmék.
Xaric etmék üçün uyğun bir yaddaş yeri (USB, SD kart, HDD vü s.) seçmék.
Xaric etmék prosesini başlatmaq vü bitdiyindén əmin olmaq.
Geodeziya alétinin tullantısı necé hesablanır?
Geodeziya alétinin tullantısı, geodeziya alétinin ölçülérindé yaranan səhvléri azaltmaq üçün hesablanan bir qiymətdir. Geodeziya alétinin tullantısı, geodeziya alétinin kalibrasiyası zamanı yoxlanılır vü münt Geodeziya alétinin tullantısı, geodeziya alétinin kalibrasiyası zamanı yoxlanılır vü müntəzəm aralıqlarla yenilənir. Geodeziya alétinin tullantısı, geodeziya alétinin növüné, markasına, işlémé müddétiné vü istifadé şəraitiné göré dəyişir. Ümumiyyətlə, geodeziya alétinin tullantısını hesablamaq üçün, aşağıdakı addımları izlémék lazımdır:
Geodeziya alétini kalibrasiya üçün uyğun bir yeré quraşdırmaq.
Geodeziya alétindén ölçmék istédikléri parametrléri seçmék.
Ölçmék üçün uyğun bir standart qiymété malik olan obyekt (mésafé, açı vü s.) seçmék.
Geodeziya alétindén obyekti ölçmék vü ölçüléri yaddaşa yazmaq.
Ölçüléri standart qiymétlərlə müqayisə etmék vü férqini hesablamaq.
Férqi tullantı olaraq qeyd etmék vü geodeziya alétinin ölçülérindén çıxarmaq.
Bu məqalada, geodeziya aléti haqqında mälumat verildi. Geodeziya aléti, yerin forma, ölçü vü istiqamétini döqiq ölçmék vü təsvir etmék üçün istifadé olunan bir cihazdır. Geodeziya aléti, geodeziya elminin tətbiqindéçox vacib rol oynayır. Geodeziya aléti, seçimi, kalibrasiyası vü tullantısı ilé bağlı çox mühüm məsélélérdir. Geodeziya aléti ilé bağlı daha çox mälumat almaq üçün, [bu sayta] baxa bilərsiniz.
: 0517a86e26
Hozzászólások